Yargı Reform Adımlarıyla Güçleniyor

Ticaret Hukuku II dersinde, birinci dönem kıymetli evrakın tanımı, kıymetli evrakta borçlunun durumu, ve kıymetli evrakın devri, kıymetli evrak teorileri, kıymetli evrakın ziyaı ve iptali, kıymetli evrak nevileri, emre yazılı senetler ve özellikleri, poliçe, bono ve çek incelenecektir. İkinci dönem ise sigorta hukukunun temel kavramları, sigorta hukukuna hâkim olan teoriler, sigorta sözleşmesi ve kuruluşu, sigorta türleri, tazminat sigortaları, tazminat sigortalarının ana kavramlarına ilişkin meseleler, mesuliyet (sorumluluk) sigortaları, can sigortaları, hayat sigortası, kaza sigortaları incelenecektir. İşçi, İşveren, bunların örgütleri ve devletin birbiriyle ilişkilerini düzenlemeyi öğrenmek. İş Hukukuna özgü yorum metodlarına hakimiyet, işçi ve işveren sıfatının hukuki sonuçları, devletin bu alana müdahalesi, sendikalar ve toplu iş hukuku, iş yargısının işyeyişi. Ceza muhakemesi hukuku, bir suç işlendiği şüphesi üzerine başlayan muhakeme sürecini incelemektedir. Bu bakımdan ceza muhakemesi hukuku, ceza kanunlarının ihlal edilip edilmediğini, ihlal edene hangi yaptırımın uygulanacağına yönelik faaliyetleri, bu faaliyetleri türünü ve zamanını düzenleyen normlardan oluşur.

En önemlisi de yargı ayrılığı rejimini sulandırmaktadır. Kabahatler Kanununda ceza hukuku müesseselerine yer verildiği, pek çoğu hukukçu olmayan idari hakimlerin buna nüfuz edemeyeceği eleştirisi getirilebilir. Bu noktada da, anılan usul hükümlerinin ceza verme aşamasıyla ilgili olduğunu, idarecilerin (zabıtanın bile) bu usul hükümlerine nüfuz edemeyeceği kaygısı taşımadan müeyyidenin idari cezaya dönüştürüldüğü, dolayısıyla sadece bu işlemi denetleyecek idari hakimler yönünden bu kaygının yersiz olduğunu belirtmek gerekir. Kanaatimizce yargı denetimine kapalı olan disiplin cezalarının denetiminde AYİM’nin katı tutumu gereksizdir. Çünkü disiplin cezasını gerektirmeyen bir eylemden ceza vermek AsCK’nun 111. Maddesine göre suç sayılmış ve bu şekilde ceza verenlerin beş seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir. Maddesi disiplin amiri tarafından, disiplin suç ve tecavüzleri nedeniyle verilen disiplin cezalarına kapatmış ise de, bir başka kanunla, AsCK’nun 111. Bu düzenleme yargı denetimine ilişkin istisnanın istisnası olarak kabul edilebilir.

[278] Üstün disiplinin temini için geçici tutuklama yetkisi İkinci Bölümde ayrıntılı olarak incelenecektir. [231] Madde 38 – Harp okullarına alınan her öğrenciye disiplin notu verilir. [230] Madde 16 – Yüksek Disiplin Kurulu, Harp Okulu Komutanının başkanlığında; dekan, öğrenci alay komutanı, kurmay başkanı ve disiplin subayından oluşur. [24]   Madde 38 – Harp okullarına alınan her öğrenciye disiplin notu verilir. Hangi cezalar için disiplin  notundan ne miktarda düşüleceği yönetmelikte belirtilir. [20]   Aynı yöndeki astsubaylara yönelik düzenleme 94. Her farklı uygulama değil, eşit durumda olanlara eşit muamele yapılması ihlal kapsamına girmektedir. Eşitlik halinde de, amaç ve sonuç arasındaki ilişki ve orantıya bakılmalıdır[648]. Yukarıdaki düzenlemelerden anlaşıldığı üzere, asker kişilerin düşünce açıklama ve yayma hürriyetinin önemli ölçüde sınırlandığını, bu sınırlamanın millî güvenlik ve kamu düzeni amacıyla gerçekleştirildiği görülmektedir. Tek fiil sadece tek suç normunu ihlal edebileceği gibi, birden çok suç normunu aynı anda ihlal edebilir.

• Bu ders kapsamında alternatif uyuşmazlık çözümü kavramı ve tarihi gelişimi, alternatif uyuşmazlık çözümünün uygulama alanı ve alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri ile özellikleri ele alınmaktadır.
• Türk Ceza Hukuku’nda kusur, kasttan ve taksirden doğan sübjektif sorumluluktur.
• Çektirilen usulsüz ceza mahkemece verilen cezadan mahsup edilecektir.

(2) Halkın bir kısmını diğer birkısmına karşı silâhlandırarak, birbirini öldürmeye tahrik eden kişi, onbeş yıldanyirmidört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İnsan veya hayvanlaraçısından tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına, üreme yeteneğininkörelmesine, hayvanların veya bitkilerin doğal özelliklerini değiştirmeye nedenolabilecek niteliklere sahip olan atık veya artıkların toprağa, suya veyahavaya taksirle verilmesine neden olan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapiscezası ile cezalandırılır. (2) Atık veya artıkları izinsizolarak ülkeye sokan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (4) Radyasyon yayılmasına veyaatom çekirdeklerinin parçalanması sürecine, bir laboratuvar veya tesisinişletilmesi sırasında gerekli dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak nedenolan kişi, fiilin bir başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemliölçüde zarar vermeye elverişli olması hâlinde, altı aydan üç yıla kadar hapiscezası ile cezalandırılır. (2) Yangın, bina çökmesi, toprakkayması, çığ düşmesi, sel veya taşkın tehlikesine neden olan kişi, üç aydan biryıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. İşlenmesi hâlinde, iki yıldanyedi yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. İşlenmesi hâlinde, fail hakkındabir yıldan altı yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. İşlenmesi hâlinde, fail hakkındaon yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Zorlamak amacıyla, cebir veyatehdit kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Yardım veya bildirimyükümlülüğünün yerine getirilmemesi dolayısıyla kişinin ölmesi durumunda, biryıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. – (1) Bir kişiye karşı insan onuruylabağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama veya iradeyeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışlarıgerçekleştiren kamu görevlisi hakkında üç yıldan oniki yıla kadar hapiscezasına hükmolunur. – (1) İnsan üzerinde bilimsel bir deney yapankişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Failin bilerek ve isteyerek kıtasından veya görev yerinden izinsiz kaçarak uzaklaşması ile suç oluşur. Kısa süreli kaçma suçu mahiyeti itibarıyla mazeret kabul etmeyen suçlardandır[125]. Askerleri disiplin altına almanın bütün ordularda yerine getirmesi istenen işlevlerden biri de, askeri hizmetin teknik yanıyla ilintilidir. Askerler gerek silahları ve silah sistemlerini, gerekse de nakliye ve iletişim araçlarını en güç koşullar altında kullanmayı öğrenmek zorundadır. Savaşın sevk ve idaresinin teknolojikleşmesiyle, işlev disiplini de gittikçe daha çok önem kazanmaktadır. Artık sanayi çağına gelindiğinde ordular uzmanlık yeteneklerini çoğu zaman zahmetli özel eğitimlerle elde eden çeşitli teknik uzmanlara gittikçe daha çok ihtiyaç duyar olmuşlardır. Bu kimselerden ”körü körüne itaat” yerine operasyona yönelik talimatlar doğrultusunda yetkin ve bağımsız davranma becerisi talep edilmektedir[11]. Finansal analizlerin planlanması ve kontrol oranları analizi, proje planlaması ve finansal öngörü, sermaye bütçelemesi, kısa ve uzun vadeli kararlar, işletme sermayesi yönetiminin finansmanı, fonların elde edilmesi ve bunların firma içinde rakip varlıklar arasındaki dağılımına ilişkin finansal politikalar. Planlama kavramı, imar planlarının hazırlanması, imar planlarının yargısal denetimi, bölgeleme, parselleme, yapı ve yapı kullanma izni, imar irtifakları ve koruma amaçlı imar planları dersin ana konularını oluşturmaktadır.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu m.251’de düzenlenen basit yargılama usulünde; asliye ceza mahkemesi tarafından iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit ceza yargılaması usulünün tatbik edilebileceği düzenlenmiştir. Bu usule göre; mahkemece iddianame, sanık, mağdur ve şikayetçiye tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını 15 gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istenecektir. Kararın mahkumiyet olması durumunda, sonuç ceza dörtte bir oranında azaltılacaktır. CMK m.252’de ise, basit yargılama usulü ile ilgili itiraz kanun yolu öngörülmüştür. Maddeye göre; basit yargılama usulü uyarınca verilen karara itiraz edilebilecek, itiraz üzerine duruşma açılacak ve bu yolla verilecek karara karşı genel hükümlere göre kanun yoluna başvurulabilecektir. 7258 sayılı Futbol ve diğer spor müsabakalarında bahis ve şans oyunları düzenlenmesi hakkında kanunun 5.maddesine göre Kişileri reklam vermek ve sair surette spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamaya teşvik edenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. Dava dilekçelerinde verilen disiplin cezalarının AİHS’ne aykırılığı ileri sürülmüş olmasına rağmen AYİM’nin kararlarında bu hususun hiç tartışılmadığı kararları da bulunmaktadır[803]. Maddesini ve AİHS hükümlerini hiç tartışmadan, disiplin cezalarının yargı denetimine kapalı olduğu gerekçesiyle davaları reddetmiştir. Kanaatimizce bu karar gerekçesine de katılmak mümkün değildir. Kararda AİHM kararının kişisel olduğu, muhatabının da idari makamlar olduğu, AİHM kararına dayanılarak yargısal denetim yapılamayacağı belirtilmektedir. Halbuki oda hapsi cezasının kişi özgürlüğünü sınırlayan bir ceza olduğu sonucuna, sadece AİHM’nin yorumu ile değil, AsCK’nun 19., 21.